Στις 7 Απριλίου 2016, ο γενικός
εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Melchior Wathelet ανέπτυξε τις
προτάσεις του επί της υποθέσεως C-160/15 GS Media BV κατά Sanoma Media
Netherlands BV, εκτιμώντας ότι η
εισαγωγή σε ιστότοπο υπερσυνδέσμου παραπέμποντος σε άλλον ιστότοπο στον
οποίο έχουν δημοσιευθεί φωτογραφίες άνευ αδείας δεν στοιχειοθετεί, αυτή
καθεαυτή, προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού. Πρέπει να
σημειωθεί ότι δυνάμει της οδηγίας 2001/29, για οποιαδήποτε «πράξη
παρουσιάσεως» έργου στο κοινό απαιτείται η άδεια του κατόχου του
δικαιώματος του δημιουργού.
Όσον αφορά το ιστορικό της υπόθεσης, η Sanoma, εκδότρια
μηνιαίου περιοδικού, παρήγγειλε σε φωτογράφο φωτογραφικό αφιέρωμα σε
γνωστή τηλεπαρουσιάστρια των Κάτω Χωρών. Η GS Media, η οποία διαχειρίζεται
τον ιστότοπο GeenStijl, δημοσίευσε ανακοινώσεις και ανήρτησε υπερσύνδεσμο
ο οποίος οδηγούσε τους αναγνώστες σε αυστραλιανό ιστότοπο, στον οποίο οι
επίμαχες φωτογραφίες διετίθεντο χωρίς τη συναίνεση της Sanoma. Παρά τις
οχλήσεις της Sanoma, η GS Media αρνήθηκε να καταργήσει τον εν λόγω
υπερσύνδεσμο. Όταν, κατ’ απαίτηση της Sanoma, ο αυστραλιανός ιστότοπος
απέσυρε τις φωτογραφίες, ο GeenStijl προέβη σε νέα δημοσίευση η οποία
συνοδευόταν ομοίως από υπερσύνδεσμο προς άλλον ιστότοπο, στον οποίο ο
επισκέπτης μπορούσε να έχει πρόσβαση στις επίμαχες φωτογραφίες. Κατ’
απαίτηση της Sanoma, ο τελευταίος αυτός ιστότοπος απέσυρε ομοίως τις
φωτογραφίες. Τα μέλη του forum του ιστοτόπου GeenStijl εισήγαγαν εν
συνεχεία στον εν λόγω ιστότοπο νέους συνδέσμους οι οποίοι οδηγούσαν σε
άλλους ιστοτόπους, στους οποίους ήταν διαθέσιμες οι φωτογραφίες. Κατά
την άποψη της Sanoma, η GS Media προσέβαλε το δικαίωμα του δημιουργού.
Με τις προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας αναγνωρίζει
ότι οι υπερσύνδεσμοι που εισάγονται σε ιστότοπο διευκολύνουν σημαντικά
την ανακάλυψη άλλων ιστοτόπων καθώς και προστατευομένων έργων διαθέσιμων
στους ιστοτόπους αυτούς, προσφέροντας, συνεπώς, στους επισκέπτες του
πρώτου ιστοτόπου τη δυνατότητα ταχύτερης και πιο άμεσης προσβάσεως στα εν
λόγω έργα. Εντούτοις, οι υπερσύνδεσμοι που οδηγούν, ακόμη και απευθείας,
σε προστατευόμενα έργα δεν τα «καθιστούν προσιτά» σε κοινό στην περίπτωση
κατά την οποία τα έργα αυτά είναι ήδη ελευθέρως προσβάσιμα σε άλλον
ιστότοπο, αλλά διευκολύνουν απλώς τον εντοπισμό τους. Η πράξη που
συνιστά την πραγματική «διάθεση στο κοινό» είναι αυτή του προσώπου που
προέβη στην αρχική παρουσίαση.
Συνεπώς, οι υπερσύνδεσμοι που εισάγονται σε ιστότοπο και
παραπέμπουν σε προστατευόμενα έργα ελευθέρως προσβάσιμα σε άλλον
ιστότοπο δεν δύνανται να χαρακτηρισθούν «πράξη παρουσιάσεως» κατά την
έννοια της οδηγίας. Συγκεκριμένα, η παρέμβαση του διαχειριστή του
ιστοτόπου στον οποίο εισάγεται ο υπερσύνδεσμος, εν προκειμένω της GS
Media, δεν είναι αναγκαία για τη θέση των επίμαχων φωτογραφιών στη
διάθεση των χρηστών του Διαδικτύου, συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών του
ιστοτόπου GeenStijl. Στο πλαίσιο αυτό, τα κίνητρα της GS Media και το
γεγονός ότι αυτή γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι η αρχική παρουσίαση
των φωτογραφιών στους άλλους ιστοτόπους είχε χωρήσει άνευ της αδείας της
Sanoma ή ότι οι εν λόγω φωτογραφίες δεν είχαν κατά το παρελθόν τεθεί
στη διάθεση του κοινού με τη συναίνεση της Sanoma δεν ασκούν επιρροή.
Κατά τον γενικό εισαγγελέα, οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία
της έννοιας «παρουσίαση στο κοινό» θα παρεκώλυε σοβαρά τη λειτουργία του
Διαδικτύου και θα υπονόμευε έναν εκ των κύριων σκοπών της οδηγίας
2001/29, ήτοι την ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, μολονότι οι περιστάσεις της συγκεκριμένης υποθέσεως είναι
ιδιαιτέρως σαφείς, ο γενικός εισαγγελέας εκτιμά ότι, κατά κανόνα, οι
χρήστες του Διαδικτύου δεν γνωρίζουν και δεν διαθέτουν τα μέσα για να
εξακριβώνουν εάν η αρχική παρουσίαση στο κοινό προστατευόμενου έργου
ελευθέρως προσβάσιμου στο Διαδίκτυο πραγματοποιήθηκε με ή χωρίς τη
συναίνεση του κατόχου του δικαιώματος του δημιουργού. Εάν, οσάκις
εισήγαν υπερσύνδεσμο προς έργα ελευθέρως προσβάσιμα σε άλλον ιστότοπο,
οι χρήστες του Διαδικτύου κινδύνευαν να εναχθούν για προσβολή των
δικαιωμάτων του δημιουργού, αυτοί θα ήταν πολύ πιο επιφυλακτικοί στην
εισαγωγή τέτοιων υπερσυνδέσμων, τούτο δε εις βάρος της εύρυθμης
λειτουργίας και της ίδιας της δομής του Διαδικτύου, καθώς και εις βάρος
της αναπτύξεως της κοινωνίας της πληροφορίας.
ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS:
Οι προτάσεις του Γενικού
Εισαγγελέα:
Η οδηγία για το δικαίωμα του
δημιουργού στην κοινωνία της πληροφορίας:
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1470656584661&uri=CELEX:32001L0029
