Στις 16 Μαΐου 2012 δημοσιεύθηκε η απόφαση
4658/2012 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία έκανε δεκτή την αίτηση
λήψεως ασφαλιστικών μέτρων ενός Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης και
Προστασίας Δικαιωμάτων παραγωγών μουσικών και οπτικοακουστικών έργων που
στρεφόταν κατά ελληνικών εταιριών παροχής υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο. Η
επίμαχη αίτηση αποσκοπούσε στη λήψη τεχνολογικών μέτρων προκειμένου να καταστεί
αδύνατη η πρόσβαση των χρηστών (συνδρομητών των συγκεκριμένων τηλεπικοινωνιακών
παρόχων) σε διαδικτυακές τοποθεσίες οι οποίες διευκόλυναν την παράνομη
ανταλλαγή ψηφιακών μουσικών και οπτικοακουστικών έργων. Ο Οργανισμός
Πνευματικής Ιδιοκτησίας επισημαίνει σε σχετική ανακοίνωσή του ότι για πρώτη φορά στην Ελλάδα διατάχθηκε η λήψη τεχνολογικών μέτρων παρεμπόδισης
της πρόσβασης χρηστών σε ιστοσελίδες μέσω των οποίων διακινούνται παράνομα
ψηφιακά έργα προστατευόμενα με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας ή με συγγενικό
δικαίωμα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 64Α του ν. 2121/1993 που ενσωματώνει
πρόβλεψη Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δυνατότητα λήψης ασφαλιστικών
μέτρων κατά των διαμεσολαβητών (παρόχων υπηρεσιών διαδικτύου), οι υπηρεσίες των
οποίων χρησιμοποιούνται από τρίτο για την προσβολή του δικαιώματος του
δημιουργού ή συγγενικού δικαιώματος.
Η επίμαχη απόφαση είναι μακροσκελής και
διακρίνεται για την εμπεριστατωμένη και αναλυτική αιτιολογία της η οποία αξίζει
να εξετασθεί διεξοδικά. Εν προκειμένω όμως θα περιορισθούμε στην παράθεση του
διατακτικού της και σε ορισμένες σύντομες διευκρινιστικές παρατηρήσεις. Με την
απόφαση αυτή, λοιπόν, το δικαστήριο «διατάσσει προσωρινά, ως τεχνολογικό μέτρο,
προκειμένου να καταστεί αδύνατη στους συνδρομητές των καθών οι αιτήσεις, οι
οποίες είναι εταιρίες παροχής υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο, η ψηφιακή
καταφόρτωση στους υπολογιστές των συνδρομητών τους, των έργων επί των οποίων
υπάρχουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικά δικαιώματα δικαιούχων,
που εκπροσωπούνται στην Ελλάδα από τους αιτούντες, τα οποία περιέχονται στις
ιστοσελίδες με διευθύνσεις στο διαδίκτυο (domain names) [...] και [...] και διευθύνσεις IP
(IP addresses) IP: [...] και IP: [...], αντίστοιχα, την επιβολή της περιγραφόμενης στην
ανωτέρω στο σκεπτικό της παρούσας τεχνική έκθεση του [...], υπό στοιχείο (2.1)
«Βασικής Τεχνικής Διακοπής Πρόσβασης σε συγκεκριμένη διεύθυνση του διαδικτύου»
που αφορά τις ως άνω ιστοσελίδες με τις παραπάνω διευθύνσεις, μέσω της
εγκατάστασης από το προσωπικό διαχείρισης του δικτύου των καθών, των σχετικών
ρητών οδηγιών στους δρομολογητές - routers του εν λόγω δικτύου. [...]»
Συναφώς,
πρέπει να διευκρινισθεί ότι το δικαστήριο διατάσσει κατ’ ουσία την εφαρμογή
φίλτρου εκ μέρους των καθών εταιριών παροχής πρόσβασης στο διαδίκτυο,
προκειμένου να μην είναι εφικτή η προσπέλαση των επίμαχων ιστότοπων από τους
συνδρομητές των εν λόγω εταιριών. Να σημειωθεί ότι, μεταξύ άλλων, κρίνεται ως
απρόσφορο μέτρο η έγγραφη προειδοποίηση των συνδρομητών που επισκέπτονται τους
ιστότοπους αυτούς. Επίσης, το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη ρητώς τις πρόσφατες
σχετικές αποφάσεις του ΔΕΚ (C-369/10 και C-70/10, υποθέσεις SABAM) και αναγνωρίζει ότι η επιβολή υποχρέωσης προς τους παρόχους πρόσβασης
για τη γενικευμένη εφαρμογή τέτοιων τεχνολογιών «φιλτραρίσματος» θα ήταν
ασύμβατη με βασικά ανθρώπινα δικαιώματα
όπως η ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνία της
πληροφορίας, τα οποία θεμελιώνονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του
Ανθρώπου. Τελικά όμως υιοθετεί ως ασφαλιστικό μέτρο την υποχρεωτική εφαρμογή
τεχνικής φιλτραρίσματος εκ μέρους των παρόχων, με αποτέλεσμα να έχουν εκφρασθεί
ήδη επικριτικά σχόλια από θεωρητικούς του δικαίου, δεδομένου ότι δεν υφίσταται
ειδικός νόμος ο οποίος να προβλέπει τη δυνατότητα λήψης του συγκεκριμένου
τεχνολογικού μέτρου ως ασφαλιστικού μέτρου. Σε κάθε περίπτωση, όπως
προαναφέρθηκε, η απόφαση χρήζει ειδικότερης μελέτης προκειμένου να συναχθούν
χρήσιμα συμπεράσματα όσον αφορά τις μελλοντικές προοπτικές αντιμετώπισης της
πειρατείας αλλά και τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών εν
όψει της αυξανόμενης συμμετοχής τους στην κοινωνία της πληροφορίας.
ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS:
Το πλήρες κείμενο
της δικαστικής αποφάσεως 4658/2012 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών:
Δελτίο τύπου του ΟΠΙ:
http://web.opi.gr/portal/page/portal/opi/newsall/press/4658_2012
